Η εφηβεία είναι μια περίοδος έντονων αλλαγών, τόσο σωματικών όσο και ψυχολογικών. Οι μαθητές αυτής της ηλικίας βιώνουν μεταβατικές φάσεις που επηρεάζουν την αυτοεικόνα τους, τις κοινωνικές τους σχέσεις, και την ακαδημαϊκή τους πορεία. Σε αυτό το κρίσιμο στάδιο, η υποστήριξη των γονιών και των εκπαιδευτικών παίζει καταλυτικό ρόλο στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης και της επιτυχίας του εφήβου. Ακολουθούν τρόποι με τους οποίους μπορούν να συνδράμουν αποτελεσματικά.
1. Δημιουργία θετικού και υποστηρικτικού περιβάλλοντος
Ο έφηβος χρειάζεται ένα περιβάλλον όπου θα αισθάνεται ασφαλής, αποδεκτός και κατανοητός. Η συναισθηματική υποστήριξη από την οικογένεια και το σχολείο τον βοηθά να εκφράσει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του χωρίς φόβο κριτικής. Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί πρέπει να δείχνουν ενσυναίσθηση και να ακούν ενεργά, χωρίς να προσπαθούν πάντα να δώσουν λύσεις ή να κρίνουν.
2. Ενίσχυση της αυτονομίας με καθοδήγηση
Η εφηβεία είναι η περίοδος όπου το παιδί αρχίζει να διαμορφώνει την προσωπικότητά του και να επιθυμεί περισσότερη ανεξαρτησία. Οι γονείς και οι δάσκαλοι οφείλουν να του προσφέρουν επιλογές και ελευθερία κινήσεων, μέσα σε σαφή και σταθερά πλαίσια. Αυτό ενισχύει την υπευθυνότητα και την αυτοπεποίθηση, χωρίς να χάνεται ο έλεγχος.
3. Κατανόηση των ακαδημαϊκών πιέσεων
Οι απαιτήσεις του σχολείου, οι εξετάσεις και η προετοιμασία για το μέλλον μπορούν να προκαλέσουν έντονο άγχος στον έφηβο. Είναι σημαντικό οι ενήλικες να αναγνωρίζουν τις πιέσεις αυτές και να δείχνουν κατανόηση και στήριξη, χωρίς υπερβολικές προσδοκίες ή πίεση για επιτυχία. Η επιβράβευση της προσπάθειας και όχι μόνο του αποτελέσματος είναι ουσιώδης.
4. Ενίσχυση θετικής σχέσης με το σχολείο
Οι εκπαιδευτικοί καλούνται να χτίσουν σχέσεις εμπιστοσύνης με τους μαθητές. Όταν ένας έφηβος νιώθει ότι ο καθηγητής του τον σέβεται και τον εμπνέει, τότε αυξάνεται το ενδιαφέρον του για το μάθημα και την εκπαίδευση γενικότερα. Αντίστοιχα, οι γονείς θα πρέπει να διατηρούν θετική στάση απέναντι στο σχολείο και να συνεργάζονται στενά με τους εκπαιδευτικούς.
5. Καλλιέργεια δεξιοτήτων ζωής
Εκτός από τη γνώση, ο έφηβος χρειάζεται να αναπτύξει δεξιότητες όπως η διαχείριση χρόνου, η οργάνωση, η κριτική σκέψη και η συναισθηματική νοημοσύνη. Οι γονείς και οι δάσκαλοι μπορούν να διδάξουν έμμεσα αυτές τις δεξιότητες μέσα από το παράδειγμα και τη στήριξη στην καθημερινότητα.
6. Υγιής χρήση της τεχνολογίας
Η τεχνολογία είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής των εφήβων. Είναι καθήκον των ενηλίκων να καθοδηγήσουν τον μαθητή στη σωστή χρήση των ψηφιακών μέσων, ενισχύοντας την κριτική του σκέψη και προστατεύοντάς τον από τους κινδύνους του διαδικτύου, όπως η παραπληροφόρηση ή ο εθισμός.
7. Στήριξη σε περιόδους κρίσης
Κατά την εφηβεία, ο μαθητής μπορεί να αντιμετωπίσει ψυχολογικές δυσκολίες, όπως άγχος, κατάθλιψη ή κοινωνική απομόνωση. Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί πρέπει να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν έγκαιρα τα σημάδια και να ζητούν βοήθεια από ειδικούς, αν χρειαστεί. Η πρόληψη και η έγκαιρη παρέμβαση σώζουν ζωές.
8. Ενίσχυση ονείρων και φιλοδοξιών
Η ανάδειξη των ταλέντων και η ενθάρρυνση των ενδιαφερόντων του εφήβου τον βοηθά να διαμορφώσει όραμα για το μέλλον του. Είτε ενδιαφέρεται για τέχνες, είτε για θετικές επιστήμες ή αθλητισμό, είναι σημαντικό να νιώσει ότι οι ενήλικες πιστεύουν στις δυνατότητές του και τον στηρίζουν ενεργά.
Συμπερασματικά
Ο ρόλος των γονιών και των εκπαιδευτικών είναι αλληλένδετος και καθοριστικός στην εφηβική περίοδο. Η επικοινωνία, η συνεργασία και η σταθερή παρουσία είναι τα “κλειδιά” για τη δημιουργία ενός πλαισίου μέσα στο οποίο ο έφηβος θα μπορέσει να αναπτυχθεί ολόπλευρα, να αντεπεξέλθει στις προκλήσεις και να χτίσει μια υγιή και ισορροπημένη προσωπικότητα.
Η επένδυση στη στήριξη του έφηβου μαθητή σήμερα, είναι επένδυση στο μέλλον ολόκληρης της κοινωνίας.
