Η εγκυμοσύνη είναι ένα μοναδικό και θαυμαστό ταξίδι διάρκειας περίπου 40 εβδομάδων, το οποίο χωρίζεται σε τρία βασικά στάδια: το πρώτο, το δεύτερο και το τρίτο τρίμηνο. Κάθε τρίμηνο έχει τα δικά του χαρακτηριστικά, τις αλλαγές στο σώμα της εγκύου και τις φάσεις ανάπτυξης του εμβρύου. Ας δούμε αναλυτικά τι συμβαίνει σε κάθε στάδιο.
Πρώτο Τρίμηνο (1η έως 12η Εβδομάδα)
Το πρώτο τρίμηνο είναι ένα από τα πιο κρίσιμα στάδια της εγκυμοσύνης, καθώς τότε πραγματοποιείται η θεμελίωση όλων των βασικών οργάνων και συστημάτων του εμβρύου.
Αλλαγές στη μητέρα:
-
Καθυστέρηση περιόδου και θετικό τεστ εγκυμοσύνης.
-
Ναυτία, κυρίως πρωινές ώρες (γνωστή και ως πρωινή αδιαθεσία).
-
Αυξημένη κόπωση και υπνηλία.
-
Ευαισθησία στο στήθος και αλλαγές στη διάθεση λόγω ορμονών.
-
Συχνή ανάγκη για ούρηση.
Ανάπτυξη εμβρύου:
-
Σχηματίζονται η καρδιά, ο εγκέφαλος, η σπονδυλική στήλη και άλλα βασικά όργανα.
-
Η καρδιά του εμβρύου ξεκινά να χτυπά από την 6η εβδομάδα.
-
Από την 9η εβδομάδα, το έμβρυο αναφέρεται πλέον ως “έμβρυο” (και όχι “ζυγωτό” ή “εμβρυικό δίσκο”).
Σημαντικές εξετάσεις:
-
Υπερηχογράφημα για επιβεβαίωση κύησης και καθορισμό ηλικίας κύησης.
-
Αιματολογικές εξετάσεις (π.χ. σάκχαρο, σίδηρος, έλεγχος Rhesus).
-
Εξετάσεις για λοιμώδη νοσήματα (π.χ. τοξοπλάσμωση, ερυθρά, ηπατίτιδα Β).
Δεύτερο Τρίμηνο (13η έως 27η Εβδομάδα)
Αυτό το στάδιο θεωρείται συχνά το πιο ευχάριστο για πολλές γυναίκες, καθώς τα περισσότερα από τα πρώιμα συμπτώματα της εγκυμοσύνης υποχωρούν και η ενέργεια επιστρέφει.
Αλλαγές στη μητέρα:
-
Φαίνεται πλέον η κοιλιά – αρχίζει να διαγράφεται η εγκυμοσύνη.
-
Μείωση ναυτίας και αύξηση της όρεξης.
-
Πιθανή εμφάνιση ραγάδων, πόνοι στη μέση ή στη λεκάνη.
-
Το στήθος μεγαλώνει περισσότερο και προετοιμάζεται για γαλουχία.
-
Πρώτες κινήσεις του εμβρύου (συνήθως μεταξύ 18ης-22ης εβδομάδας).
Ανάπτυξη εμβρύου:
-
Το έμβρυο αναπτύσσει αντανακλαστικά (όπως το πιπίλισμα).
-
Ο εγκέφαλος αναπτύσσεται γρήγορα, και αρχίζουν να σχηματίζονται αισθήσεις όπως η αφή και η ακοή.
-
Από την 20η εβδομάδα, καλύπτεται με μια προστατευτική ουσία, τη λευκή κεραμίδα (vernix caseosa).
Σημαντικές εξετάσεις:
-
Β’ επιπέδου υπερηχογράφημα (20η-24η εβδομάδα) για έλεγχο της ανατομίας του εμβρύου.
-
Εξέταση σακχάρου (καμπύλη γλυκόζης) για πρόληψη διαβήτη κύησης.
-
Παρακολούθηση αρτηριακής πίεσης και αύξησης βάρους.
Τρίτο Τρίμηνο (28η έως 40η Εβδομάδα)
Το τελικό στάδιο της εγκυμοσύνης χαρακτηρίζεται από την ωρίμανση του εμβρύου και την προετοιμασία για τον τοκετό.
Αλλαγές στη μητέρα:
-
Αυξημένο βάρος και μεγαλύτερη κόπωση.
-
Δυσκολία στον ύπνο λόγω του μεγέθους της κοιλιάς.
-
Συχνή ανάγκη για ούρηση και καούρες.
-
Συστολές Braxton-Hicks (ήπιες, ανώδυνες «ψεύτικες» συστολές).
-
Πτώση κοιλιάς – το έμβρυο κατεβαίνει προς τη λεκάνη (εμπέδωση).
Ανάπτυξη εμβρύου:
-
Συνεχής αύξηση βάρους και λίπους στο σώμα.
-
Πλήρης ανάπτυξη πνευμόνων, έτοιμοι για αναπνοή μετά τον τοκετό.
-
Το έμβρυο παίρνει τη θέση για τον τοκετό (κεφαλική ή ισχιακή προβολή).
-
Αντιδρά στους ήχους και στο φως.
Σημαντικές εξετάσεις:
-
Καρδιοτοκογράφημα (NST) για έλεγχο της καρδιακής λειτουργίας του εμβρύου.
-
Έλεγχος για στρεπτόκοκκο ομάδας Β (GBS).
-
Προετοιμασία για τοκετό: μαθήματα ανώδυνου τοκετού, επιλογή μαιευτηρίου, βαλίτσα μαιευτηρίου.
Συνοψίζοντας
Κάθε τρίμηνο εγκυμοσύνης είναι μοναδικό και φέρνει διαφορετικές αλλαγές τόσο για τη μητέρα όσο και για το έμβρυο. Η σωστή ενημέρωση, η τακτική παρακολούθηση από τον γυναικολόγο και η φροντίδα της υγείας της μέλλουσας μητέρας είναι καθοριστικής σημασίας για μια ομαλή εγκυμοσύνη και έναν ασφαλή τοκετό. Το ταξίδι της μητρότητας είναι μαγευτικό – και η γνώση είναι το πρώτο βήμα για να το απολαύσει κάποια στο έπακρο.
