Η αυτοπεποίθηση είναι ένα πολύτιμο εφόδιο για κάθε παιδί. Όταν όμως ένας γονιός αναρωτιέται «η κόρη μου δεν έχει αυτοπεποίθηση», αυτό μπορεί να δημιουργεί ανησυχία, φόβο ή και ενοχές. Σε αυτό το άρθρο θα δούμε σε βάθος γιατί μπορεί να συμβαίνει αυτό, ποιοι είναι οι πιθανοί παράγοντες και – το κυριότερο – πώς μπορούμε να ενισχύσουμε την αυτοεκτίμηση και την ψυχική ανθεκτικότητα ενός κοριτσιού.
Γιατί η κόρη μου δεν έχει αυτοπεποίθηση;
Εσωτερικοί παράγοντες
-
Χαρακτηριστικά προσωπικότητας: Κάποια παιδιά είναι πιο εσωστρεφή ή ευαίσθητα από τη φύση τους. Αυτό δεν σημαίνει ότι κάτι πάει “λάθος”, αλλά ότι έχουν διαφορετικές ανάγκες και ρυθμούς.
-
Φόβος αποτυχίας: Ένα παιδί που φοβάται μην απογοητεύσει τους άλλους ή τον εαυτό του, μπορεί να διστάζει να προσπαθήσει.
-
Τελειομανία: Η ανάγκη να κάνει τα πάντα τέλεια μπορεί να καταστρέφει την αυτοπεποίθηση, γιατί κάθε μικρό λάθος γίνεται βουνό.
Εξωτερικοί παράγοντες
-
Συγκρίσεις με άλλα παιδιά: Όταν ένα παιδί νιώθει ότι δεν τα καταφέρνει “όπως οι άλλοι”, η εικόνα που έχει για τον εαυτό του επηρεάζεται άμεσα.
-
Σχολείο και κοινωνικές σχέσεις: Ο τρόπος που την αντιμετωπίζουν οι δάσκαλοι ή οι συμμαθητές της μπορεί να ενισχύσει ή να καταστρέψει την αυτοεκτίμηση.
-
Μηνύματα από το σπίτι: Τα λόγια και οι συμπεριφορές των γονιών, ακόμα και άθελά τους, έχουν τεράστια επιρροή.
Σημάδια ότι η κόρη μου δεν έχει αυτοπεποίθηση
-
Αποφεύγει νέες δραστηριότητες
-
Φοβάται να κάνει λάθη
-
Δυσκολεύεται να εκφράσει γνώμη
-
Αισθάνεται «κατώτερη» από τους άλλους
-
Χρειάζεται συνεχώς επιβεβαίωση
-
Κριτικάρει υπερβολικά τον εαυτό της
Πώς μπορώ να τη βοηθήσω;
1. Δείξε της άνευ όρων αποδοχή
Το πιο δυνατό μήνυμα που μπορείς να δώσεις στην κόρη σου είναι ότι την αγαπάς και την αποδέχεσαι όπως είναι, χωρίς «αν» και «αλλά». Η σταθερότητα και η συναισθηματική ασφάλεια είναι η βάση για να χτίσει πίστη στον εαυτό της.
2. Ενίσχυσε τα δυνατά της σημεία
Αναγνώρισε και τόνισε αυτά που κάνει καλά, όχι μόνο τις επιτυχίες αλλά και την προσπάθεια. Κάθε φορά που της λες «μπράβο που προσπάθησες», της μαθαίνεις να βλέπει την αξία της πέρα από το αποτέλεσμα.
3. Βοήθησέ τη να αντιμετωπίζει τον φόβο της αποτυχίας
Μάθετε μαζί ότι τα λάθη είναι φυσιολογικά και πολύτιμα. Μπορείς να μοιράζεσαι μαζί της και δικά σου λάθη από την καθημερινότητα, δείχνοντάς της πώς τα αντιμετώπισες.
4. Ενίσχυσε τη φωνή της
Δώσε της χώρο να μιλήσει, να εκφραστεί, να πει τη γνώμη της. Άκουσε τη με προσοχή, χωρίς διακοπές, και δείξε ότι έχει σημασία αυτό που λέει.
5. Απόφυγε τη σύγκριση
Ακόμα κι αν γίνεται με καλή πρόθεση («δες η Μαρία πώς τα καταφέρνει»), το παιδί αισθάνεται ότι δεν είναι αρκετό. Αντί γι’ αυτό, εστίασε στη δική της πορεία και πρόοδο.
Η σχέση μας ως πρότυπο
Τα παιδιά μαθαίνουν παρατηρώντας. Αν βλέπει ότι και εσύ προσπαθείς, κάνεις λάθη και συνεχίζεις, ότι αγαπάς τον εαυτό σου με τις αδυναμίες σου, τότε θα μάθει κι εκείνη να κάνει το ίδιο. Η εικόνα που έχεις εσύ για τον εαυτό σου, την επηρεάζει πολύ περισσότερο απ’ όσο νομίζεις.
Δραστηριότητες για ενίσχυση της αυτοπεποίθησης
Ημερολόγιο επιτευγμάτων
Κάθε βράδυ, σημειώστε μαζί τρία πράγματα που έκανε καλά μέσα στη μέρα. Μπορεί να είναι κάτι μικρό, όπως «μίλησα μπροστά στην τάξη» ή «βοήθησα μια φίλη μου».
Παιχνίδια ρόλων
Μέσα από το παιχνίδι, το παιδί μπορεί να «δοκιμάσει» τον ρόλο του δυναμικού, θαρραλέου εαυτού. Αυτό βοηθά ιδιαίτερα μικρότερα παιδιά.
Δημιουργικές δραστηριότητες
Ζωγραφική, χορός, μουσική ή θέατρο είναι τρόποι έκφρασης που δεν έχουν «σωστό ή λάθος» και μπορούν να δυναμώσουν την αυτοέκφραση.
Πότε να ζητήσω βοήθεια από ειδικό;
Αν νιώθεις ότι η δυσκολία της κόρης σου στην αυτοπεποίθηση την περιορίζει έντονα στην καθημερινότητά της ή αν εμφανίζονται σημάδια άγχους, θλίψης ή κοινωνικής απόσυρσης, καλό είναι να συμβουλευτείτε έναν παιδοψυχολόγο ή παιδοψυχίατρο. Η έγκαιρη υποστήριξη κάνει τεράστια διαφορά.
Τελικές σκέψεις
Αν σκέφτεσαι συχνά «η κόρη μου δεν έχει αυτοπεποίθηση», να θυμάσαι πως δεν είσαι μόνος/η και ότι με σωστή στάση, χρόνο και αγάπη, τα παιδιά μπορούν να ανθίσουν. Η αυτοπεποίθηση δεν είναι ένα έμφυτο χαρακτηριστικό, αλλά κάτι που καλλιεργείται. Και εσύ έχεις ήδη κάνει το πρώτο βήμα, απλώς θέτοντας αυτή την ερώτηση.
